રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના સંઘર્ષમાં વિશ્વના ઘણા એવા દેશોને નુકસાન થઈ રહ્યું છે, જે બંને સાથે સંબંધો ધરાવે છે. તેમાંથી ચીન પણ એક એવો દેશ છે. જ્યારે ચીન રશિયાનું મિત્ર છે, તો યુક્રેન પણ ચીનના બ્લોટ એન્ડ રોડ ઈનિશિએટિવ (BRI) માટે ભાગીદાર છે.
પરંતુ રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષથી ચીનને સૌથી વધુ નુકસાન ત્યાંના નકલી હથિયારોના ઉદ્યોગને થયું હોવાનું માનવામાં આવે છે. આ સંઘર્ષ પહેલા અને સોવિયેતના વિઘટન પછી, ચીન રશિયા છોડીને યુક્રેન તરફ આગળ વધ્યું.
તાજેતરની ઘટનાઓ તેના ઉદ્યોગો માટે મોટો આંચકો સાબિત થઈ શકે છે.
ચીનના શસ્ત્રોની નકલ કરવાના ઉદ્યોગની યુક્રેનિયન સંરક્ષણ સાહસો પર નિર્ભરતા છે જે ચીને તાજેતરમાં હસ્તગત કરી હતી. 1991 માં સોવિયેત યુનિયનના વિઘટન પછી યુક્રેન સ્વતંત્ર દેશ બન્યો ત્યારથી, તેના સંરક્ષણ ઉદ્યોગનો ભારે દુરુપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
આના કારણે એક તરફ પરમાણુ અને અન્ય શસ્ત્રોના વિકાસનું જોખમ વધ્યું તો બીજી તરફ યુક્રેનના વૈજ્ઞાનિકો અને એન્જિનિયરો માટે પણ મુશ્કેલી ઊભી થઈ જેમને ઓછો પગાર મળતો હતો.
સોવિયેત યુગમાં યુક્રેન પાસે તેનો 30 ટકા સંરક્ષણ ઉદ્યોગ હતો. તેમાં 750 ફેક્ટરીઓ અને 140 વૈજ્ઞાનિક અને તકનીકી સંસ્થાઓ હતી જેમાં 10 લાખથી વધુ લોકો કામ કરતા હતા.
એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ સાથે જહાજોનું ઉત્પાદન કરવા માટે સોવિયેત યુનિયનનું એકમાત્ર શિપયાર્ડ નિકોલાયેવ અથવા યુક્રેનમાં આજનું મિકોલાયેવ છે.
રશિયામાં ઉત્પાદિત વિશ્વનું સૌથી મોટું એરક્રાફ્ટ પણ યુક્રેનમાં જ તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું. આ રીતે, સોવિયેત યુગની ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ યુદ્ધ ફેક્ટરીઓ યુક્રેનના વિસ્તારોમાં હતી.
સોવિયેત યુનિયનનો ભાગ હોવાને કારણે, યુક્રેનને શસ્ત્રો માટે તૈયાર ગ્રાહકો પણ મળ્યા જે અગાઉ સોવિયેત યુનિયનના નિકાસ બજારનો ભાગ હતા. પરંતુ આઝાદી બાદ યુક્રેનને અપેક્ષા મુજબની માંગ મળી નથી.
રશિયાના સુખોઈ Su27SKની બરાબર નકલ કરવાનું શરૂ કર્યું હોવાનું કહેવાય છે, પરંતુ રડાર અને અન્ય સાધનોની નકલ કરવી ખૂબ મુશ્કેલ હતું. તેથી જ આ વિમાનો માટેના રડાર યુક્રેનમાં બનાવવામાં આવ્યા હતા.
J-11B શ્રેણીના તમામ એરક્રાફ્ટ યુક્રેનમાં બનેલા NIIP N001 શ્રેણીના રડાર હતા. ચીને યુક્રેનમાં અનેક મૂલ્યવાન સંરક્ષણ સાહસો હસ્તગત કરવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો હતો. જેને તે અને તેના લોકો ચીન લઈ જઈ શકે છે.