મુળાને શાક તેમજ સલાડ તરીકે આરોગવામાં આવે છે. શાકભાજી તરીકે વપરાતા આ મુળાને એક ઉત્તમ ઘરગથ્થુ ઔષધિ પણ માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદમાં તેના ઔષધિય ગુણોનું વર્ણન થયેલ છે.
મોટાભાગે વ્યક્તિઓ કચુંબર તરીકે મુળાનું સેવન કરતાં હોય છે. જો કે બહુ ઓછા વ્યક્તિઓ મુળાના ગુણો તથા તેનાથી થતા ફાયદા વિશે જાણે છે. મુળાને આરોગવાથી આરોગ્ય તથા દેહને ગજબના લાભ મળે છે. જેને જાણીને તમે રોજ ભૂલ્યા. વિના મુળા ખાશો. મુળા આરોગવાથી તમારા મુખની ચમકમાં વધારો થાય તેને આરોગવાથી ભોજન પણ આસાનીથી અને ઝડપથી પચી જાય છે.
મુળામાં પ્રોટીન, કેલ્શિયમ, આયોડીન તથા લોહતત્વ વિપુલ પ્રમાણમાં હોય છે. તેમાં સોડિયમ, ફોસ્ફરસ, ક્લોરીન અને મેગ્નેશિયમ પણ હાજર હોય છે. મુળામાં વિટામિન એ વિપુલ પ્રમાણમાં હોય છે. આ ઉપરાંત પણ ઠંડીમાં સલાડ તરીકે મુળાને આરોગવાથી અનેક લાભ મળે છે.
મુળાના રસમાં થોડુક નમક તથા લીંબુનો રસ મિક્ષ કરીને નિયમિત રીતે તેનુ સેવન કરવાથી સ્થૂળતાથી આરામ મળે છે અને દેહ સુડોળ થાય છે. કાયમ પરોઢે ભોજન લેતી વેળાએ મુળાનું સેવન કરવાથી મધુપ્રમેહથી ઝડપી રાહત મળી શકે છે.
મુળામાં વિપુલ પ્રમાણમાં વિટામિન સી હોય છે. જેથી શિયાળાની ઋતુમાં મુળા આરોગવાથી કફ, શરદી, ઉધરસની તકલીફ થતી નથી. સાથે જ રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ વધે છે. તે દેહમાં સોજા તથા બળતરાની તકલીફને દૂર કરે છે. મુળામાં પોટેશિયમ સારા પ્રમાણમાં હોય છે. જેથી શિયાળામાં દરરોજ મુળાનું સેવન કરવાથી બ્લડ પ્રેશર કાબુમાં રહે છે.
હૃદય માટે પણ લાભકારી છે મુળા. તે એન્થોસાયનિનનો સારો સ્ત્રોત ગણાય છે. રોજ મુળા આરોગવાથી હૃદય સંબંધી બિમારી દૂર રહે છે. મુળામાં ફોલિક એસિડ તથા ફ્લેવોનોઈડ્ઝ હોય છે. મુળામાં ફાયબર સરખા પ્રમાણમાં હોય છે.
ડાયાબિટીઝથી મળે છે છુટકારો: મૂળા ખાવાથી બ્લડ સુગર ઉપર કોઈ જ અસર થતી નથી, તેમાં રહેલું ફાયબર ઇસ્યુલિનને નિયંત્રણ કરવામાં મણાર બને છે જેના કારણે જો તમે સવારે ખાવામાં મૂળાનો વપરાશ કરો છો તો તમે ડાયાબીટિઝની બીમારીથી પણ છુટકારો મેળવી શકો છો.
શરદી ખાંસીમાં આપે છે રાહતઃ મૂળાના રોજના વપરાશથી શરદી ખાસી સામે પણ રક્ષણ મળે છે, જો તમને મૂળાની ભાજી કે તેનું શાક નથી ભાવતું તો તમે કાચા મૂળાને સલાડ તરીકે ખાઈને પણ શરદી ખાંસી સામે રક્ષણ મેળવી શકો છો. બ્લડપ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખે છેઃ મુલાથી બ્લડપ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખી શકાય છે. તેની અંદર ભરપૂર પ્રમાણમાં પોટેશિયમ રહેલું છે.
મુલાણી અંદર એક ખાસ પ્રકારનું એન્ટી હાઇપરટેન્સિવ તત્વ પણ મળી આવે છે જે તમારા વધતા બ્લડપ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખે છે. જેથી તેને આરોગવાથી દેહમાં ફાયબરની ઊણપ થતી નથી અને પાચનતંત્ર યોગ્ય રીતે કાર્ય કરે છે.
મુળા લિવર તથા ગોલ બ્લેડરને પણ તંદુરસ્ત બનાવી રાખે છે. મુળા મેટાબોલિઝમને પણ યોગ્ય કરે છે. તેને આરોગવાથી એસિડિટી, સ્થૂળતા, ગેસથી થતી તકલીફની સમસ્યામાં ફાયદો થાય છે આંખોનું તેજ વધારે છે.
મૂળા આંખોના તેજ વધારવા માટે પણ લાભદાયક છે. મૂળાની અંદર રહેલું વિટામિન એ,બી અને સી આંખોના તેજ વધારવા માટે ખુબ જ લાભદાયક બને છે. રીજ એક મૂળો ખાવાથી તેનો ફરક તમને તમારી આંખોમાં જોવા મળશે. કિડની માટે લાભદાયક: મૂળાની અંદર ક્યુરેક્ટિક ગન રહેલા છે.
જે કિડનીના સ્વસ્થ માટે ખુબ જ લાભ દાયક છે. મૂળા શરીરમાં રહેલા ઝેરી તત્વોને બહાર કાઢવામાં પણ ખુબ જ મદદગાર રહે છે. તે માટે તેને પ્રાકૃતિક ક્લીન્ઝર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.