યુક્રેન પર હુમલા બાદ રશિયાને અમેરિકા સહિત પશ્ચિમી દેશો તરફથી કડક આર્થિક પ્રતિબંધોનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. ભૂતકાળમાં ઘણી મોટી બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓએ રશિયન માર્કેટમાંથી બહાર નીકળવાની જાહેરાત કરી છે. ગ્લોબલ પેમેન્ટ સિસ્ટમ SWIFTમાંથી રશિયન બેંકો પણ બહાર કાઢવામાં આવી રહી છે.
રશિયન માર્કેટમાંથી બહાર નીકળતી કંપનીઓમાં વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડનો સમાવેશ થાય છે, જેમના બહાર નીકળવાથી રશિયાના સામાન્ય લોકોને ઘણી સમસ્યાઓ થઈ રહી છે. ઘણા અહેવાલોમાં કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તેના વિકલ્પ તરીકે રશિયન બેંકો ચાઈનીઝ પેમેન્ટ સિસ્ટમ અપનાવી રહી છે.
જોકે, ત્રણ મહિના પહેલા જ્યારે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ભારત આવ્યા હતા, ત્યારે તે સમયગાળા દરમિયાન કરવામાં આવેલા કેટલાક મહત્વના કરારો રશિયા માટે ખૂબ કામના સાબિત થઈ શકે છે.
રશિયન બેંકો દ્વારા વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડ પેમેન્ટ સિસ્ટમ પર જારી કરાયેલા કાર્ડ 9 માર્ચ પછી રશિયાની બહાર કામ કરવાનું બંધ કરી દેશે. સમાચારમાં, રશિયન સેન્ટ્રલ બેંકના હવાલાથી કહેવામાં આવ્યું છે કે આ કાર્ડ્સ રશિયાની અંદર સમાપ્ત થાય ત્યાં સુધી કામ કરવાનું ચાલુ રાખશે.
જો કે, આ કાર્ડ્સ વિદેશી કંપનીઓના સ્ટોર્સ અથવા ઓનલાઈન શોપિંગમાં કામ કરશે નહીં. આ કાર્ડ પહેલેથી જ ઘણી જગ્યાએ બંધ કરી દેવામાં આવ્યા છે. આ કારણે સામાન્ય રશિયન લોકોને તેમની રોજિંદી જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
રશિયન સેન્ટ્રલ બેંક અનુસાર, ઘણી રશિયન બેંકો ચીનની યુનિયનપે સિસ્ટમ અપનાવવા જઈ રહી છે. રવિવારે જારી કરાયેલા એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ઘણી રશિયન બેંકો UnionPay અપનાવવા પર વિચાર કરી રહી છે. ચીનની આ પેમેન્ટ સિસ્ટમ લગભગ 180 દેશોમાં કામ કરી રહી છે.
રશિયાની કેટલીક બેંકો પણ તેનો ઉપયોગ કરી રહી છે. હવે Sberbank અને Tinkoff જેવી મોટી બેંકો પણ UnionPay સાથે મળીને કાર્ડ જારી કરવા વિચારી રહી છે. આ કાર્ડ્સને રશિયાની પોતાની પેમેન્ટ સિસ્ટમ મીર દ્વારા પણ સપોર્ટ કરવામાં આવશે.
સંકટની આ ઘડીમાં રશિયાને ભારતના ડિજિટલ પેમેન્ટ ઈન્ટરફેસ UPI (UPI) અને સ્થાનિક પેમેન્ટ સિસ્ટમ RuPay (RuPay) તરફથી ઘણી મદદ મળી શકે છે. જ્યારે પુતિન ડિસેમ્બર 2021માં ભારતની મુલાકાતે આવ્યા હતા, ત્યારે આ સંબંધમાં મહત્વપૂર્ણ કરારો પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા.
બંને પક્ષો રાષ્ટ્રીય ચુકવણી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં RuPay અને Meer કાર્ડને અપનાવવા પર વાતચીત ચાલુ રાખવા માટે સંમત થયા હતા. તેવી જ રીતે, બેંક ઓફ રશિયાની UPI અને ઝડપી ચુકવણી પ્રણાલીની ક્રિયાપ્રતિક્રિયા અંગે પણ સમજૂતી થઈ હતી