ભારત રશિયા પાસેથી સસ્તા ભાવે ક્રૂડ ઓઈલ મેળવી રહ્યું છે, પશ્ચિમી દેશોએ ચેતવણી આપી છતાં ઓઈલ ખરીદ્યું શું છે ભારતને ફાયદો જાણો?…

યુક્રેન યુદ્ધના કારણે ગરમાયેલા વાતાવરણ વચ્ચે રશિયા ભારતને ખૂબ જ સસ્તા ભાવે ક્રૂડ ઓઈલ વેચી રહ્યું છે. અમેરિકા, બ્રિટન સહિત તમામ પશ્ચિમી દેશો આનાથી નાખુશ છે અને આ અંગે સતત ચેતવણી આપી રહ્યા છે. પરંતુ ભારતે આ દેશોને અરીસો બતાવ્યો છે અને કહ્યું છે કે યુરોપિયન દેશો રશિયા પાસેથી આપણા કરતાં વધુ ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદી રહ્યા છે. યુક્રેન યુદ્ધ, કોરોના રોગચાળો અને સપ્લાય કટોકટીના કારણે આ દિવસોમાં વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ આસમાને છે, તો રશિયા સાથે સસ્તા તેલના સોદાનો અર્થ શું છે અને તે ભારત માટે કેવી રીતે ફાયદાકારક છે તે સમજીએ…

ભારત તેની જરૂરિયાતના 80 ટકા ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરે છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં ફેબ્રુઆરી સુધી 19.35 મિલિયન ટન ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરવામાં આવી છે. આ માટે 105 અબજ 800 મિલિયન ડોલરની રકમ ચૂકવવામાં આવી છે. ભારતનું મોટા ભાગનું ક્રૂડ ઓઈલ મધ્ય પૂર્વ અને અમેરિકામાંથી આવે છે. રશિયાની વાત કરીએ તો, 2021 માં, ભારતે પુતિનના દેશ પાસેથી 12 મિલિયન બેરલ તેલ ખરીદ્યું હતું, જે કુલ આયાતના માત્ર 2 ટકા હતું. ભારત આના કરતાં વધુ તેલનું ઉત્પાદન કરે છે.

રશિયા ભારતને ક્રૂડ ઓઈલની આયાત પર પ્રતિ બેરલ $35 સુધીનું ડિસ્કાઉન્ટ આપી રહ્યું છે. જો ભારત રશિયા પાસેથી તેલનો પુરવઠો વધારશે તો દેશમાં તેલની કિંમતો સ્થિર રાખવામાં મદદ મળશે. કોમોડિટી રિસર્ચ ગ્રૂપ કેપ્લર અનુસાર, ભારતે જાન્યુઆરી અને ફેબ્રુઆરીમાં રશિયા પાસેથી કોઈ તેલ ખરીદ્યું નથી, પરંતુ માર્ચ અને એપ્રિલ માટે તેણે 6 મિલિયન બેરલ તેલનો સોદો કર્યો છે. રશિયાએ ભારતને સસ્તું તેલ આપવા માટે એક શરત પણ મૂકી છે કે તેણે પહેલા 15 મિલિયન બેરલ તેલ ખરીદવાનો સોદો કરવો પડશે.

ભારતને સસ્તા તેલના અનેક ફાયદા થશે. એક, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં તેલની કિંમતો હોવા છતાં, તે દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના દરોને નીચા રાખવામાં મદદ કરશે. આ સમયે તેલના ભાવ ઘણા કારણોસર ખૂબ ઊંચા છે. દિલ્હીમાં જ પેટ્રોલ 100 રૂપિયા પ્રતિ લીટરથી ઉપર છે. ઘણા રાજ્યોમાં આનાથી વધુ છે. બીજો ફાયદો એ છે કે તે અન્ય વસ્તુઓની મોંઘવારી નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરશે, કારણ કે તેલ મોંઘું છે, તો સ્વાભાવિક રીતે ઘણી વસ્તુઓના ભાવ વધે છે. ત્રીજો ફાયદો એ છે કે આરબીઆઈએ ફુગાવાને કાબૂમાં રાખવા માટે વ્યાજ દરમાં વધારો કરવો પડશે નહીં. ફેબ્રુઆરીમાં છૂટક ફુગાવો 6.07 ટકા હતો, જે આઠ મહિનામાં સૌથી વધુ છે.

રશિયાના યુક્રેન પર આક્રમણ બાદ ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારો થયો છે. બ્રેન્ટ ક્રૂડ ઓઈલ હાલમાં પ્રતિ બેરલ $108.32 મળી રહ્યું છે જ્યારે US વેસ્ટ ટેક્સાસ ઈન્ટરમીડિયેટ (WTI) ક્રૂડનો દર $103.62 છે. 24 ફેબ્રુઆરીના રોજ, જ્યારે પુતિને યુક્રેનના ડોનબાસ પ્રદેશમાં લશ્કરી કાર્યવાહી શરૂ કરી, ત્યારે 2014 પછી પ્રથમ વખત બ્રેન્ટ તેલના ભાવ $100ને વટાવી ગયા. તે પછી, યુએસ ડબલ્યુટીઆઈનો ફ્યુચર્સ રેટ પણ વધીને $130.5 પર પહોંચી ગયો, જે જુલાઈ 2008 પછીનું સર્વોચ્ચ સ્તર છે. બ્રેન્ટ ફ્યુચરે પણ 2008 પછી $139.13 નો રેકોર્ડ તોડ્યો.